بررسی تاثیر فراکسیون اتیل استات گیاه موسیر بر القا آپوپتوز ، توقف سیکل سلولی و بیان ژن در رده های سلولی سرطان سینه: mcf7 و mda

سرطان در واقع یک بیماری ژنتیکی است که،مشخصه آن جهش (تغییر در توالی ژنوم)در بخشی از dna در یک یا چند گروه از سلول های طبیعی می باشد که منجر به تقسیم نامحدود این سلول ها میگردد.طبق مطالعات انجام شده قریب 5 تا 10 موتاسیون لازم است تا روند سرطانی شدن سلول ها اتفاق بیفتد.] 1و2[ در مجموع 5 گروه ژن مسئول تقسیم سلولی به شمار می روند: 1.proto oncogenes:این ژن ها در شرایط عادی در فرستادن پیام به سلول برای تکثیر نقش دارند.2.tumor suppressor genes:این ژن ها پروتئین هایی را کد میکنند که به سلول پیام توقف تکثیر را می دهند.3.suicide genes: محصول این ژن ها در روند مرگ سلول معیوب نقش دارند.4.dna repairing genes: این ژن ها مسئول ترمیم dna آسیب دیده هستند.5.caretaker genes:این ژن ها نقش مستقیمی در تقسیم سلولی ندارند اما نقش اساسی در حفظ توالی ژنوم دارند.از میان ژن های فوق الذکر،ژن های پروتوآنکوژن و سرکوبگر تومور اهمیت بیشتری دارند چرا که علت اغلب سرطان ها جهش در این دو گروه ژنی می باشد.]2[ موارد متعددی در ایجاد سرطان نقش دارند از جمله:1.کارسینوژن ها:مواد شیمیایی یا بیولوژیکی که با مکانیسم ایجاد موتاسیون در dna و بهم ریختگی یکپارچگی ژنوم منجر به سرطان می شوند.2.پرتوها:پرتوهایی نظیر پرتوهای هسته ای (آلفا،بتا و گاما)،فرابنفش و پرتو x با ایجاد جهش در dna منجر به سرطان می شوند.3عفونت:برخی از عفونت های ویروسی و باکتریایی می توانند منجر به سرطان شوند.4.وراثت: وراثت نقش عمده ای در ایجاد سرطان دارد مثلا چنانچه الل های جهش یافته ژن های دخیل در ایجاد یا پیشرفت سرطان به ارث برسد،احتمال بروز سرطان در فرد افزایش می یابد.5.تغذیه و فعالیت روزانه:تغذیه ناسالم و نداشتن فعایت روزانه کافی از عوامل ایجاد سرطان شناخته شده اند.]2[ جهت درمان سرطان چهار روش عمده وجود دارد که شامل : جراحی ، شیمی درمانی،رادیوتراپی و درمان های بیولوژیکی(ایمونوتراپی و ژن درمانی) میباشد.شیمی درمانی به عنوان عمده ترین روش درمانی ، به معنای استفاده از مواد شیمیایی در درمان بیماری می باشد.انواع داروهای ضد سرطان بر اساس مکانیسم اثر این داروها شامل: 1.داروهای آلکیله کننده: این داروها گروه آلکیل را به اجزای سلول منتقل می کنند.آلکیلاسیون dna از مهمترین واکنش های منجر به مرگ سلول است.2.آنتی متابولیت ها:این داروها با تداخل در مسیرهای اصلی متابولیسم منجر به مرگ سلول سرطانی می شوند.3:آنتی بیوتیک های تومور:این داروها موجب مهار ساخت dna و rna می شوند.4.مهارکننده های هورمونی:هورمون ها به ویژه هورمون های استروئیدی نقش مهمی در ایجاد سرطان ایفا می کنند که همین امر مهار کننده های هورمونی را به عنوان یک استراتژی در درمان سرطان توجیه می کند.5.آلکالوئیدهای گیاهی:این آلکالوئیدها از گیاهان مختلفی استخراج شده و دارای اثرات ضد سرطانی با مکانیسم های مختلفی می باشند.]2و3و4[ سرطان سینه، شایعترین سرطان در زنان و عامل اصلی مرگ ناشی از سرطان در زنان سراسر جهان است.احتمال وقوع آن یک در هر 10 نفر است و سالیانه در جهان، 1,15 میلیون مورد جدید از این سرطان، تشخیص داده می شود. سرطان سینه، شایعترین سرطان در بین زنان ایالات متحده بوده، بطوری که تنها در سال 2010، 207,090مورد جدید تشخیص داده شد. در ایالات متحده، در هر سال 39,840 نفر بر اثر این سرطان جان خود را از دست می دهند و از هر 8 زن، یک نفر در طول زندگی خود، به این سرطان دچار میشود.]4و5و6[ علی رغم دستاوردهای مهم درمانی، سرطان سینه که شایعترین عامل سرطان در بین زنان است، هنوز به عنوان یک معضل پزشکی در سراسر دنیا مطرح است.درمان این سرطان شامل هورمون درمانی با تاموکسیفن و سایر داروهای انتخابی رسپتورهای استروژنی است.به هر حال تقریبا همه بیمارانی که سرطان آنان متاستاز داده و همچنین 40 درصد بیمارانی که تاموکسیفن دریافت کرده و بعد از مدتی بیماری آنها عود میکند، می میرند.به علاوه مصارف کلینیکال آنتاگونیستهای er اغلب محدودیت هایی دارند و غالبا علیه سرطان سینه er منفی بی تاثیرند.]4و6[از طرفی علی رغم این واقعیت که بسیاری از تومورهای اولیه به شیمی درمانی پاسخ می دهند، سلولهای سرطان سینه قادرند زنده مانده و به درمان مقاوم شوند.بنابر این شناسایی یک عامل جدید با سمیت کمتر که بتواند رشد هر دو رده ی سلولی er مثبت و er منفی را در سرطان سینه مهار کند ، بسیار مطلوب است.از میان فاکتورهای موثر در رشد سرطان یکی از مهمترین آنها از دست رفتن تعادل بین تکثیر سلولی و مرگ سلولی می باشد که نهایتا منجر به افزایش تکثیر سلولی و نقص در حذف سلول های آسیب دیده از طریق آپوپتوز میگردد.آپوپتوز یک فرم فعال خودکشی سلول است که از طریق یک سری از ژنها و پروسه های ضروری تکامل کنترل می گردد و دارای یک نقش کلیدی در پاتوژنز بیماری هایی از قبیل سرطان است.]5و6و7[بسیاری از مطالعات پیشنهاد کننده ی این است که از دست رفتن کنترل آپوپتوز و به دنبال آن تکثیر بی رویه سلولی مسئول آغاز و گسترش سرطان سینه می باشد.سلولهای سرطانی به راحتی از آپوپتوز می گریزند چرا که مسیرهای سیگنالینگ فعال کننده آپوپتوز در این سلول ها معیوب است.به عبارت دیگر یک استراتژی مهم برای درمان سرطان، فعال کردن مسیرهای آپوپتوزی در سلول های توموری می باشد.بسیاری از فراورده های طبیعی نظیر گیاهان و سبزیجات برای دهه های بسیاری به عنوان منبع باالقوه داروهای ضد سرطانی کاربرد داشته اند و گزارشهای متعددی خواص ضد توموری آنها را از طریق آپوپتوز نشان داده اند.از میان این گیاهان، گیاه موسیر که کاربرد خوراکی نیز دارد، دارای اثرات جالب توجهی میباشد.]7و8و9[ موسیر ( shallot) با نام علمی allium ascalonicum متعلق به جنس آلیوم و خانواده لاله سانان می باشد. موسیر را نوع وحشی و کوهی سیر نیز می دانند و بسیاری از خواص آن شبیه سیر و پیاز است. تکثیر آن از طریق کاشت پیاز های مادری صورت می گیرد. در ایران موسیر را بیشتر در مناطق غربی به خصوص کردستان کشت می دهند. موسیر در طب سنتی به علت داشتن خواص متعدد از جمله ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، قابض، خلط آور، ادرار آور، ضد سرفه، تب بر، اثر پایین آورنده ی قند خون و فشار خون واثر ضد سنگ مثانه مصارف بالایی داشته است . بررسی های مختلف نشان داده است که گیاه موسیر حاوی ترکیبات ضد توموری متعددی ست. از مهم ترین این ترکیبات می توان به ارگانوسولفورها، ساپونین ها و فلاونوئید ها اشاره نمود. به علاوه این ترکیبات از مهار کننده های طبیعی رگ زایی نیز محسوب می شوند . از فلاونوئید های مهار کننده ی رگ زایی می توان کرستین را نام برد که در این گیاه به مقدار فراوان وجود دارد. کرستین به طور انتخابی باعث مهار رشد سلول های توموری می شود . ترکیبات آلیسین و ارگانوسولفور موجود در موسیر دارای اثر ضد باکتریایی، ضد ترومبوز و ضد سرطان اند. بنابراین،هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات فراکسیون اتیل استات گیاه موسیر،به عنوان قویترین فراکسیون،بر القا آپوپتوز،توقف سیکل سلولی و بیان ژنهای درگیر در آپوپتوز رده های سلولی سرطان سینه خواهد بود.